"Folklorik değerlerle bezenmiş DOĞU ANADOLU"

Güneydoğu Anadolu bölgesini 2008 yılında gezme 
fırsatım olmuştu ve gerçekten büyülenmiştim.

2008’den beri de Doğu Anadolu’yu gezmeyi planlıyordum 
fakat bir türlü denk gelmiyordu.

İşte bu sene bir fırsat yarattım ve Doğu Anadolu’nun Van gölü etrafındaki illerini gezdim: 

Muş’tan başlayıp Erzurum’dan dönüş yaptığımız gezide bulunduğumuz iller şu şekildeydi:  

Muş, Bitlis, Van, Doğu Beyazıt, Iğdır, Kars, Erzurum.

Muş: Gezimize Muştan başladık. Şark kebap salonu isimli bir mekânda kahvaltı yaptık. Burası Doğu Anadolu mutfağını bünyesinde toplamış özel bir mekân. Cağ kebabından Van kahvaltısına kadar Doğu Anadolu mutfağına ait yiyecek çeşitlerini rahatlıkla tadabilirsiniz.

Kahvaltıdan sonra Muş’u dolaşmaya başladık. Ne yazık ki Toki’nin rantsal (kentsel) dönüşümü buraya da uğramış. 

Muş 

Tarihi ermeni evleri yıkık dökük şehrin ortasında duruyorlar ne yazıkki!

TOKİ’ye direnen birkaç ev sahibi mahkemelik olmuş, yıkım durmuş ama şehir sanki 

deprem geçirmiş gibi her yer enkaz!

Hacı şeref cami ve Alâeddin Bey cami Muşta görülebilecek önemli tarihi yapılardandır.

Kısacası Muş tam bir hayal kırıklığı idi.

Bu arada Muş; gezi parkı direnişini desteklemeyen birkaç ilden biri. Halktan birkaç kişiye gündemdeki olaylarla ilgili soru sorduğunuzda sanki haberi yokmuş gibi davranıyorlar.

Muş’ta kısa bir tur atıp şehir hakkında fikir sahibi olduktan sonra Bitlis'e doğru yola koyulduk.

Muş’tan Bitlis’e giderken sağda bir han göreceksiniz: Rahva hanı

Üniversitenin himayesinde restore edilmiş ve kültür merkezi olarak kullanılıyor.

                                                                   Rahva Hanı

Bitlis: Süphan dağının eteklerine kurulmuş bir şehir. Şehrin neresine giderseniz gidin Süphan dağı sizi kucaklıyor. Van gölünün bereketi bu şehre de uğramış.

Görülmesi gereken yerler; Bitlis şehir merkezinde, Ahlat ve Tatvan’da bulunuyor.

Bitlis merkezde bulunan Ihlasiye medresesi de bir diğer önemli tarihi eserlerden biri fakat restorasyon geçirdiği için biz göremedik!

Bitlis’in Ahlat ilçesinin sınırlarında bulunan Sönmüş bir volkanik dağ olan Nemrut Dağı'nın zirvesinde yer alan Nemrut Krater Gölüne gittik: Deniz seviyesinden 2250 metrede bulunan Nemrut Krater Gölleri dünyada en büyük ikinci krater gölü. Soğuk ve sıcak su içeren göller gerçekten bir doğa harikası!

Nemrut Krater Gölleri,Ahlat

Nemruttan sonra Ermenilerin “Şaleat” ,Süryanilerin “Kelath”, Arapların “Hil'at” dedikleri, Kubbet-ül İslam olarak bilinen Ahlat'a gittik. Selçuklulardan kalma Emine bayındır kümbeti ve Ahlat Mezarlığı mutlaka görülmesi gereken yerlerden biridir.

Ahlat mezarlıkları

Süphan dağı

Tatvan'dan Van gölü manzarası

Ahlattan Tatvana dönüşte sağda Van gölü halkın deyimi ile Van Denizi kalıyor. 

Burada uygun yerden denize girilebiliyor.

Van gölü suyu elinizde kaygan bir his bırakıyor. Çünkü göl sodalı. Van Gölünün sodalı olmasının temel nedeni çevresindeki ve tabanındaki volkanik arazilerin sodalı mineraller içermesiymiş.

Denize girerken bir büyükbaş hayvan sürüsü de yanımıza geldi biz tam eşyaları toparlamaya çalışıyorduk ki hayvanlar eşyalara basmadan denizin kenarından yollarına devam ettiler. 

Arkalarından çektiğimiz fotolar ise muhteşemdi =)

Büyükbaş hayvan sürüleri,Van Gölü kıyısı

Tatvana uğrayacak olan her türlü et severlere Büryan kebabını tavsiye ediyorum. Gerçi ben çok beğenmedim ama yine de denemeye değerdi.

Tatvanda akşam bir düğüne de rastladık. İnsanlar bizi tanımamalarına rağmen gerçekten çok misafirperverlerdi.

Tatvanda Van gölü kenarındaki güzel kafelerde akşamüstü vakit geçirilmelidir.

Tatvandan sonra Gevaş üzerinden Van’a geçmeden önce Akdamar adasına uğradık.

Akdamar Adası

Artos Dağları manzarası eşliğinde küçük teknelerle Akdamar Adasına gidiyoruz

Akdamar Adası ve Gagik Kilisesi gerçekten çok etkileyici. Ermeni cemaati için önemli bir ada. Eylül ayının ilk haftası sadece 1 gün ayin yapmalarına izin veriliyormuş Ermenilerin.

Akdamar adasının hikayesi için bknz: AH TAMARA!

Gagik Kilisesi 

Akdamar Adasının Tepesinden Manzara

Çarpanak adası da Akdamar adası gibi Van gölü üzerinde bir diğer gidilebilecek adalardan. 

Biz gitmedik ama yolunuz düşerse ve vaktiniz varsa tavsiye ediliyor!

Doğu Beyazıtta Ağrı Dağı manzarası

Muhteşem, Etkileyici Ağrı Dağı

Heybetli Ağrı dağı geçmiş efsanelere konu olmakla kalmayıp bence yeni efsaneler yaratacak etkileyicilikte. Bakınız: Nuh'un gemisi efsanesi

Soldaki büyük Ağrı Dağı, sağdaki ise küçük Ağrı Dağı

Akdamar adasını gezip tepelere tırmanıp fotoğraf çektikten sonra Gevaş üzerinden Van’a doğru hareket ediyoruz.

Van'a gelmeden Urartu halıları olarak bilinen ve bir proje desteği kapsamında halı dokunan bir yere geliyoruz.

Burada Van kedilerini de gördük çok tatlılar pamuk gibi renkli gözlü sevimli kediciklerJ

VAN: Tuşba Kalesi olarak da bilinen Van kalesi gerçekten etkileyici. Bütün şehri panoromik olarak görebilme şansınız var. Kalenin karşısında yeni bir Van müzesi yapılıyor inşaa aşamasında olduğu için henüz gezilemiyor.

Van kalesi

Van’daki gezimizi tamamladıktan sonra Muradiye ilçesindeki Muradiye şelalesini de görmeye gittik.

Şeytan köprüsü ismindeki asma bir tahta köprü vasıtası ile karşıya geçilen güzel manzaraya sahip bir yer. Akan çayın ismi Bend-i Mahi.

Muradiyeden sonra Gürbulak Sınır Kapısı'na yakın olan Meteor çukuru diye de bilinen obruka gidiyoruz.

Çok da  görülesi bir yer değil bence ama Ağrı Dağı manzarası için gidilmeye değer.

35 metre çapındaki bir çukur olan bu yere bir meteor düşmesi sonucu bu hale geldiği düşünüldüğü için bu isim verilmiş.

Meteor çukuru

Meteor çukurundan sonra Ağrı dağı manzarası eşliğinde Doğu Bayazıd merkeze ulaştık Ve Kaçakçılar Çarşısı, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Anıtının bulunduğu merkezi gezdik.

Sonrasında ise İshak Paşa Sarayına gittik. Ağrı dağının eteklerinde sarp kayalar üzerine kurulmuş 116 odalı bir bey kalesi olan sarayın yapımı 99 yıl sürmüş. Türkistan,Selçuklu ve Osmanlı mimarisinin etkilerini taşıyan dünyanın ilk kalorifer tesisatının bulunduğu bir eser. 30 metre yüksekliği bulan dış duvarları, uşak ve seyis odalarını, dış ve iç avluyu, divan odasını, harem dairesini,yazıtlar ve kitabeler ile muhteşem taş işçiliklerini bünyesinde bulunduran bir saray.

Bence saray daha iyi korunabilirdi. Üzerine koruma amaçlı yapılan camekan dıştan tüm görüntüyü değiştirmiş! İshak paşa sarayının bu durumuna biraz üzülmedim değil!

(Detaylı bilgi için :http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43858/agri-ishak-pasa-sarayi.html)

İshak Paşa Sarayı

Ahmet Xani türbesi (http://tr.wikipedia.org/wiki/Ahmed-i_Hani)

İshak paşa sarayını yukarıdan görüntülemek isteyen trekking ve fotoğraf severler için bir tavsiyem olacak: İshak paşa sarayının karşısında bulunan caminin üzerindeki kayalıklardan yada Ahmet Xani türbesinin bulunduğu yolun karşısındaki daha yüksek kayalıklara tırmanarak ve dar geçitten geçerek İshakpaşa sarayını muhteşem fotoğraflayabilirsiniz.

İshak Paşa Sarayını görüntülemek için tırmanılacak kayalar ve geçit

Doğu beyazıttan ayrıldıktan sonra Digor üzerinden Iğdır'a vardık. Iğdır merkezde biraz turlayıp yemek yedik fakat burada yapacak çok fazla bir şey yoktu bu sebeple Karsa doğru yola koyulduk.

Kars : Karsta görülecek çok şey var. Ani harabeleri bunların başında geliyor. Ocaklı Köyünde Ermenistan ile sınırımızı oluşturan Arpaçay'ın yamacında kurulmuş Ani Kenti Harabeleri tarihte birçok devletin egemenliğinde kalan bir bölgeymiş. Ani Harabelerinde Meryem Ana Katedrali, Senato Binası, Kervansaray (Arak'eltos Kilisesi), Selçuklu Sarayı ve Hamamı, Kaya Kiliseleri,Yıkık Minare, Ani Katedrali, Tigran Honents Kilisesi Türklerin bölgeyi fethinden sonra yapılan ve dolayısıyla Anadolu'nun ilk Camisi olan Manucehr Camiini , Ateşgede Tapınağının gezdik.

Ani harabeleri

Ani harabeleri dış surlar

Ateşgede tapınağı

Menuçehr Camii

Katedral

Devrik minare

Kars merkez ise tarihi kars kalesinin olduğu bölgede bulunan Taş Köprü, Demir Köprü, 12 Havariler Kilisesi (Kümbet Cami) görülmeye değer diğer eserlerdir. Ayrıca şehrin sokak aralarında kaybolmak da çok keyif verecektir.

Fethiye Camii ve eski Kars evlerini de görmeden dönmeyin.

Kars kalesinden manzara

Kars sokak araları

Fethiye Camii

Kars'tan Erzuruma giderken yol manzaraları

Kars'tan Erzurum'a geçerken Sarıkamış'a ulaştık ve Allahuekber dağı eteklerindeki şehitler anıtını gördük. Bknz: Enver Paşa'nın başarısız Sarıkamış harekatı!

Erzurum’a varmadan peri bacaları ile ünlü Narman ilçesine uğradık ve Periler vadisinde vakit geçirdik. 
Çok etkileyiciydi.

Narman'dan sonra Erzurum'a ulaşıyoruz. 

Erzurum: Erzurum Doğu Anadolu bölgesindeki en büyük şehirdir. Doğuda geçiş noktasında olduğundan bir çok kültüre ev sahipliği yapmış.

Çifte Minareli Medrese, Yakutiye Medresesi, Üç Kümbetler, Ulu Cami, saat kulesi olarak bilinen tepsi minare (kalenin içinde kalıyor kapanış saati olan 17:00 den önce mutlaka görülmeli) görülmesi gereken önemli tarihi yerler.

Rüstem Paşa Kervansarayı diğer ismi ile Taşhan Erzurum'un ünlü "oltu" taşından takı incik boncuk almak isteyenleri mutlu eden bir mekan.

Eski Erzurum Evleri ve Osmanlı Rus savaşının simgesi Aziziye Tabyası da görülmesi gereken yerlerdendir.

Taşhan

Yakutiye Medresesi

Nene Hatun'un Mezarı

Aziziye tabyası

Çifte Minareli Medrese

Tarihi Erzurum Evleri

Üç kümbetlerden 2 tanesi :)

Üç kümbetlerin tam yanında bir taş ev göreceksiniz. Burası hala yaşanmaya devam edilen tarihi bir Erzurum evi. Kapısında oturan ev sahiplerine "evinizi gezebilir miyiz" derseniz size hoşgörüyle "evet" diyecekler ve evin tarihi hakkında bilgi vereceklerdir.

Erzurum Kalesi

Saat kulesi

Erzurum Evleri olarak bilinen hem kafe-restoran olarak işlevi olan tarihi sokak

Mustafa Kemal'in Erzurum Kongresini yaptığı ve kurtuluş mücadelesinde önemli kararları 

aldığı binayı ziyaret ettik.

-Sonuç olarak dolu dolu bir Doğu Anadolu gezisi oldu benim için. Geçtiğimiz illerde karşımıza çıkan heybetli dağlar ve doğa gerçekten etkileyiciydi. Coğrafya dersinden aşina olduğumuz doğu bölgesindeki dağların çoğunu görme fırsatım oldu:
      *Süphan dağı

      **Ağrı dağı

      ***Artos dağları

      ****Nemrut dağı

      ******Tendürek dağı

-Arada hayal kırıklıkları yaşasam da gerçekten muhteşem eserler görme fırsatım oldu.
-Bu gezide görmeyi hayal edip göremediğim tek yer Tortum şelalesi oldu. Tortumun önüne hidroelektrik santral yapıldığı için Tortumun suyu artık akmıyor!!! #direntortum
-Yine yanınıza mutlaka doğu yöresine ait müzikler almadan yola çıkmayın. O yöreye ait müzikler anıları ve görselleri daha da etkileyici yapıyor. (Müzik önerisi: Kardeş Türküler-Doğu)